Dược sĩ Thanh Tâm
Acid uric là sản phẩm chuyển hóa của purin trong cơ thể. Nồng độ acid uric cao là do sự rối loạn chuyển hóa nhân purin và giảm thải trừ ở thận. Tình trạng này liên quan mật thiết đến một số bệnh lý như bệnh gout, bệnh thận, tim mạch và huyết áp. Hãy cùng tìm hiểu về chủ đề acid uric cao trong bài viết dưới đây.
Chỉ số acid uric là gì?
Acid uric là kết quả của quá trình chuyển hóa nhân purin có trong cơ thể. Phần lớn acid uric trong máu có nguồn gốc nội sinh, được hình thành do sự phân hủy nhân tế bào. Phần còn lại là uric ngoại sinh, được tạo thành từ sự chuyển hóa thức ăn nạp vào cơ thể như thịt, cá, nội tạng động vật,... Khoảng 80% lượng acid uric dư thừa hàng ngày được đào thải ra khỏi cơ thể chủ yếu qua đường nước tiểu, 20% được đào thải qua phân và mồ hôi.
Chỉ số acid uric bình thường là 420 micromol/lít ở nam và 360 micromol/lít ở nữ. Nếu xét nghiệm định lượng acid uric máu cho kết quả vượt quá ngưỡng bình thường thì được coi là tăng acid uric máu.
Xét nghiệm chỉ số acid uric trong máu
>>> XEM THÊM: Nguyên nhân bệnh gout và các phương pháp điều trị hiệu quả
Nguyên nhân gây tăng acid uric máu
Acid uric máu tăng chủ yếu do giảm thải trừ hoặc tăng tổng hợp acid uric trong cơ thể. Do đó, khi lượng purin được nạp vào cơ thể quá cao hoặc khả năng bài tiết của thận suy giảm sẽ dẫn tới tình trạng acid uric vượt quá ngưỡng cho phép. Cụ thể một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể kể đến như:
- Giảm thải trừ acid uric: Khi hệ tiết niệu gặp vấn đề và gây ra tình trạng giảm bài tiết, nồng độ acid uric trong máu sẽ tăng lên. Trường hợp này thường gặp ở những người mắc bệnh thận mạn tính.
- Chế độ ăn giàu nhân purin: Thịt đỏ, nấm, măng, hải sản, nội tạng động vật,... làm tăng acid uric máu.
- Ly giải tế bào quá mức: Gặp phải ở người bị ung thư như bệnh bạch cầu, u xơ đa nang,... Người sử dụng các liệu pháp xạ trị, hóa trị,... cũng gây phân giải tế bào, giải phóng nhân purin làm tăng cường chuyển hóa thành acid uric.
- Uống nhiều bia rượu: Ảnh hưởng tới hoạt động chuyển hóa và thải trừ của gan, thận. Đồng thời, trong bia rượu cũng chứa hàm lượng purin đáng kể.
- Rối loạn chuyển hóa acid uric trong cơ thể: Thường gặp ở người thừa cân, béo phì, tiểu đường, kháng insulin,...
- Sử dụng thuốc lợi tiểu, điều trị lao,... gây tăng acid máu.
- Do di truyền: Thiếu hụt enzym chuyển hóa loại bỏ acid uric như hypoxanthine phosphoribosyltransferase,...
Ăn nhiều thực phẩm chứa nhân purin như thịt đỏ gây acid uric cao
>>> XEM THÊM: Những dấu hiệu bệnh gút ở tay và cách cải thiện hiệu quả từ thảo dược
Acid uric cao là bệnh gì? Có nguy hiểm không?
Tình trạng acid uric cao là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm mà bạn có thể mắc phải. Trong đó, cần phải kể đến các bệnh lý như gout, bệnh thận, tim mạch, huyết áp cao.
Acid uric cao - Cẩn thận với bệnh gout
Nồng độ acid uric cao trong thời gian dài sẽ hình thành các tinh thể urat. Tinh thể này có dạng hình kim, hai đầu nhọn. Chúng thường tích lũy ở các mô quanh khớp gây tổn thương khớp và dẫn đến bệnh gout.
Trong cơn gout cấp, người bệnh phải đối mặt với nhiều triệu chứng dữ dội như đau, sưng, viêm khớp, vận động bị hạn chế,... Nếu không điều trị sớm, acid uric máu tiếp tục tăng cao qua nhiều năm, nguy cơ bị gout mạn tính cùng với nhiều biến chứng nguy hiểm như bội nhiễm hạt tophi, biến dạng khớp,... có thể xảy ra.
Acid uric cao cảnh báo bệnh thận
Thận là cơ quan chính thải trừ acid uric ra khỏi cơ thể, do đó khi nồng độ chất này tăng cao sẽ cảnh báo nguy cơ mắc phải bệnh lý tại thận. Một số bệnh lý như viêm thận kẽ, sỏi thận, suy thận,... đều khiến giảm thải trừ acid uric ra ngoài cơ thể.
Acid uric cao khiến sự hình thành tinh thể urat cũng tăng. Chúng lắng đọng lại tại thận gây ra tình trạng viêm thận, sỏi urat. Người bệnh gặp phải các triệu chứng như đau rát, tiểu máu, đau lưng, nôn ói,... Lâu dần, các tổn thương thận do sỏi urat càng nhiều, khả năng bài niệu giảm, tình trạng tăng uric máu càng nghiêm trọng.
Tăng acid uric máu liên quan đến bệnh tăng huyết áp
Acid uric cao khiến áp suất và lưu lượng máu tăng gây ra tình trạng huyết áp cao. Ngược lại, noradrenalin angiotensin II - một chất được cơ thể sản sinh khi tăng huyết áp có thể làm giảm bài xuất acid uric vào trong lòng ống thận. Từ đó, giảm lượng acid uric được đào thải ra khỏi cơ thể khiến nồng độ chất này tăng lên.
Tăng acid uric máu và bệnh tim mạch
Acid uric cao khiến cơ thể tăng giải phóng nhiều chất như cytokine, gốc tự do,... gây viêm mạn tính. Đồng thời gây kết tụ tiểu cầu, tạo huyết khối,... làm tổn thương thành mạch. Bên cạnh đó, acid uric máu tăng sẽ làm lắng đọng tinh thể urat ở các mảng xơ vữa trong lòng mạch, đây là yếu tố nguy cơ gây tai biến, đột quỵ.
Acid uric cao cảnh báo bệnh thận, bệnh gout, tim mạch và huyết áp cao
Các phương pháp điều trị acid uric cao
Người có chỉ số acid uric trong máu cao cần nhanh chóng áp dụng các phương pháp điều trị để đưa nồng độ acid uric máu về ngưỡng bình thường. Người bệnh nên phối hợp các phương pháp không dùng thuốc và dùng thuốc để tăng cường hiệu quả điều trị.
Cách giảm acid uric không dùng thuốc
Phương pháp giảm acid uric không dùng thuốc chính là điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp. Người có nồng độ acid uric cao nên sử dụng các loại thực phẩm như:
- Các loại rau chứa ít nhân purin: Rau cần, súp lơ, cải xanh, bắp cải,... Các loại rau này còn cung cấp nhiều chất chống oxy hóa, vitamin, khoáng chất đem lại tác dụng giảm viêm, tăng thải trừ acid uric.
- Các loại thịt trắng: Thịt gà, lợn nạc chứa hàm lượng nhân purin ít.
- Trái cây: Cherry, cam, chanh, dứa, táo,... giàu vitamin C, enzym, chất chống oxy hóa hỗ trợ thải trừ acid uric, kháng viêm, giảm đau.
- Các thực phẩm cung cấp carbohydrate: Cơm, bánh mì, ngũ cốc,... là chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, chứa hàm lượng thấp purin.
- Bổ sung đủ lượng nước mỗi ngày, đặc biệt là nước khoáng kiềm, baking soda do chất kiềm giúp hòa tan tinh thể urat và tăng thải uric qua thận.
Đồng thời, người bị tăng acid uric máu cần tránh sử dụng một số loại thực phẩm như:
- Thịt đỏ, hải sản, nội tạng: Thịt bò, trâu, động vật hoang dã, hàu, tôm, cua... chứa hàm lượng cao purin gây tăng uric máu.
- Các loại rau: Măng tây, nấm, giá đỗ, rau mầm,... giàu purin cần tránh sử dụng.
- Rượu, bia: Cần hạn chế hoàn toàn.
Hạn chế uống bia, rượu khi bị tăng acid uric máu
Sử dụng thuốc hạ acid uric
Thuốc hạ acid uric máu chia thành nhiều nhóm khác nhau. Bao gồm các thuốc ức chế tổng hợp acid uric, thuốc tăng thải trừ và thuốc phân hủy urat.
- Nhóm thuốc giảm tổng hợp acid uric: Các thuốc nhóm này có khả năng ức chế enzym XO (xanthine oxidase). Đây là enzym tham gia vào con đường chuyển hóa nhân purin thành acid uric trong cơ thể. Một số dược chất thường được sử dụng gồm allopurinol, febuxostat và topiroxostat.
- Nhóm thuốc tăng thải trừ acid uric: Nhóm thuốc này được sử dụng đơn độc hoặc phối hợp với các thuốc ức chế enzym XO. Tác dụng hạ acid uric mạnh khi phối hợp hai nhóm thuốc với nhau. Một số dược chất chính gồm probenecid, lesinurad,... Cần lưu ý tránh chỉ định các thuốc này cho người bệnh có sỏi thận.
- Nhóm thuốc hủy urat: Gồm rasburicase và pegloticase. Các thuốc này có cấu trúc tương tự với enzym uricase nội sinh. Enzym uricase có vai trò phân hủy acid uric thành allantoin tan trong nước giúp thải hoàn toàn qua thận. Nhóm thuốc này giúp giảm acid uric nhanh nhưng cũng làm tăng tái phát cơn gout cấp.
Hoàng Thống Phong - Liệu pháp thảo dược an toàn giúp hạ acid uric
Hiện nay, có rất nhiều sản phẩm thảo dược hỗ trợ hạ acid uric hiệu quả đồng thời không để lại các tác dụng phụ như thuốc tây. Chính vì vậy, việc kết hợp sử dụng sản phẩm có nguồn gốc từ thảo dược để hạ acid uric máu dần trở thành liệu pháp được nhiều người lựa chọn. Phải kể đến trong số đó là thực phẩm bảo vệ sức khỏe Hoàng Thống Phong.
Hoàng Thống Phong là sự kết hợp của 7 loại thảo dược quý bao gồm trạch tả, nhọ nồi, ba kích, thổ phục linh, hạ khô thảo, hoàng bá và nhàu. Sản phẩm có tác dụng lợi tiểu, hỗ trợ cải thiện chức năng gan thận từ đó đảm bảo quá trình đào thải acid uric ra khỏi cơ thể. Nhờ vậy, các tinh thể urat sẽ hạn chế lắng đọng tạo thành cục tophi tại khớp.
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Hoàng Thống Phong hỗ trợ điều trị tăng acid uric máu
Hoàng Thống Phong được nghiên cứu lâm sàng tại nhiều bệnh viện lớn trên cả nước. Tại bệnh viện Tuệ Tĩnh, nhóm nghiên cứu sử dụng Hoàng Thống Phong kết hợp với phác đồ điều trị chuẩn cho kết quả nồng độ acid uric máu giảm từ 492 micromol/l xuống còn 291 micromol/l sau 30 ngày điều trị. Trong khi đó, nhóm đối chứng chỉ sử dụng phác đồ điều trị chuẩn, mức độ hạ acid uric ít hơn, từ 469 micromol/l xuống còn 379 micromol/l. Bên cạnh đó, không ghi nhận bất kỳ tác dụng bất lợi nào trên thận, gan, huyết học trong quá trình người bệnh sử dụng Hoàng Thống Phong.
Trên đây là những chia sẻ về chủ đề acid uric cao. Tóm lại, tình trạng tăng acid uric được gây ra bởi các nguyên nhân khác nhau và cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm như gout, tim mạch, thận,... Người bệnh cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp, kết hợp sử dụng thuốc và thảo dược để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất. Hãy để lại bình luận hoặc gọi điện trực tiếp đến đường dây hotline để được giải đáp mọi câu hỏi về bệnh gout và tình trạng tăng acid uric máu.
Tài liệu tham khảo:
https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17808-high-uric-acid-level
https://www.mayoclinic.org/symptoms/high-uric-acid-level/basics/causes/sym-20050607
