Bệnh nhân gút nên ăn gì khi axit uric máu cao?

Trong mười năm gần đây, cùng với các bệnh lý rối loạn chuyển hoá như hội chứng rối loạn lipid máu và bệnh tiểu đường, số lượng những người có acid uric máu cao có xu hướng ngày càng gia tăng, chủ yếu ở nam giới, và nguyên nhân chính gây nên bệnh gút đó là việc tăng axit uric máu. Vì đây là bệnh sinh ra từ miệng, nên các bệnh nhân gút nên ăn gì khi axit uric máu cao vẫn luôn là những thắc mắc đáng lưu tâm. Bài viết sau sẽ giúp chúng ta có thể giải đáp được các thắc mắc đó.

Bệnh gút - Bệnh sinh ra từ miệng

Trong mười năm gần đây, cùng với các bệnh lý rối loạn chuyển hoá như hội chứng rối loạn lipid máu và bệnh tiểu đường, số lượng những người có acid uric máu cao có xu hướng ngày càng gia tăng, chủ yếu ở nam giới. Một bộ phận đã có những biểu hiện của bệnh “gút” thực sự với những triệu chứng đau khớp cấp hoặc mạn tính, nhưng phần đông hầu như chưa có chứng trạng gì đặc biệt.
Có thể nói, nguyên nhân trực tiếp gây bệnh gút là acid uric. Trong cơ thể, acid uric được tạo thành từ ba nguồn: thoái giáng từ các chất có nhân purin do thức ăn đưa vào, thoái giáng các chất có nhân purin từ trong cơ thể và tổng hợp các purin từ con đường nội sinh. Để giữ cân bằng, hàng ngày acid uric phải được thải trừ ra ngoài, chủ yếu theo nước tiểu, một phần qua phân và các con đường khác. Vì lý do nào đó lượng acid uric trong máu tăng cao thì sẽ lắng đọng dưới dạng tinh thể ở một số tổ chức và cơ quan, đặc biệt là ở khớp mà gây ra bệnh “gút”. Bởi vậy, một trong những biện pháp quan trọng để phòng chống acid uric trong máu tăng cao là nên chọn dùng các thực phẩm không hoặc ít có nhân purin và có công dụng tăng cường đào thải acid uric qua đường tiết niệu.

Bệnh nhân gút nên ăn gì khi axit uric máu cao?

Rau cần:
Cần trồng dưới nước tính mát, vị ngọt có công dụng thanh nhiệt lợi thuỷ. Cần trồng trên cạn tính mát, vị đắng ngọt, có công dụng thanh nhiệt, khu phong và lợi thấp. Cả hai loại đều có thể dùng, đặc biệt tốt trong giai đoạn “gút” cấp tính. Rau cần rất giàu các sinh tố, khoáng chất và hầu như không chứa nhân purin. Có thể ăn sống, ép lấy nước uống hoặc nấu canh ăn hàng ngày.

Cần tây là rất tốt cho bệnh nhân gút.

Xúp lơ:
Là một trong những loại rau rất giàu sinh tố C và chứa ít nhân purin (mỗi 100g chỉ có dưới 75 mg). Theo dinh dưỡng học cổ truyền, xúp lơ tính mát, vị ngọt, có công dụng thanh nhiệt, lợi tiểu và thông tiện nên là thực phẩm rất thích hợp cho người có acid uric máu cao.
Dưa chuột:
Là loại rau kiềm tính, giàu sinh tố C, muối kali và nhiều nước. Muối kali có tác dụng lợi niệu nên người bị gút cần ăn nhiều dưa chuột. Theo dinh dưỡng học cổ truyền, dưa chuột tính mát, vị ngọt, có công dụng thanh nhiệt lợi thuỷ, sinh tân chỉ khát và giải độc nên loại rau có khả năng bài tiết tích cực acid uric qua đường tiết niệu.
Cải xanh:
Cũng là loại rau kiềm tính, giàu sinh tố C, muối kali và hầu như không chứa nhân purin. Cải xanh có tác dụng giải nhiệt trừ phiền, thông lợi tràng vị. Sách Trấn nam bản thảo cho rằng cải xanh còn có tác dụng “lợi tiểu tiện”, rất thích hợp với người bị thống phong (bệnh “gút”).
Cà:
Cà pháo, cà bát, cà tím... đều có tác dụng hoạt huyết tiêu thũng, khứ phong thông lạc, thanh nhiệt chỉ thống. Đây cũng là loại thực phẩm kiềm tính và hầu như không chứa nhân purin. Nghiên cứu hiện đại cho thấy, cà còn có tác dụng lợi niệu ở một mức độ nhất định.
Cải bắp:
Là loại rau hầu như không có nhân purin, rất giàu sinh tố C và có tác dụng lợi niệu. Sách Bản thảo cương mục thập di cho rằng cải bắp có công dụng “bổ tinh tuỷ, lợi ngũ tạng lục phủ, lợi quan tiết (có ích cho khớp), thông kinh hoạt lạc” nên là thực phẩm rất tốt cho người có acid uric máu cao.
Củ cải:
Tính mát, vị ngọt, có công dụng “lợi quan tiết”, “hành phong khí, trừ tà nhiệt” (Thực tính bản thảo), “trừ phong thấp” (Tuỳ tức cư ẩm thực phổ), rất thích hợp với người bị phong thấp nói chung và thống phong nói riêng. Đây cũng là loại rau kiềm tính, giàu sinh tố, nhiều nước và hầu như không có nhân purin.
Khoai tây:
Là một thực phẩm kiềm tính, giàu sinh tố C và muối kali. Trong thành phần hoá học hầu như không có nhân purin. Theo dinh dưỡng học cổ truyền, khoai tây tính bình, vị ngọt, có công dụng bổ khí, kiện tỳ, là thực phẩm thích hợp cho những người tỳ vị hư nhược, mắc các chứng bệnh ung thư, viêm loét đường tiêu hoá, cao huyết áp và thống phong.
Bí đỏ:
Tính ấm, vị ngọt, có công dụng bổ trung ích khí, giảm mỡ máu và hạ đường huyết. Sách Trấn nam bản thảo cho rằng nam qua (bí đỏ) có tác dụng thông kinh hoạt lạc và lợi tiểu tiện. Đây cũng là loại thực phẩm kiềm tính và hầu như không chứa nhân purin, là thực phẩm lý tưởng cho những người bị cao huyết áp, rối loạn lipid máu, béo phì và tăng acid uric trong máu.
Bí xanh:
Tính mát, vị ngọt đạm, có tác dụng thanh nhiệt tiêu đàm, lợi tiểu tiện, giải độc, giảm béo. Là loại thực phẩm kiềm tính, nhiều nước, giàu sinh tố (đặc biệt là sinh tố C) và chứa rất ít nhân purin, có khả năng thanh thải acid uric qua đường tiết niệu khá tốt.
Dưa hấu :
Tính lạnh, vị ngọt, có công dụng thanh nhiệt giải thử, trừ phiền chỉ khát và lợi tiểu tiện. Trong thành phần có chứa nhiều muối kali, nước và hầu như không có nhân purin. Đây là loại quả đặc biệt tốt cho những người bị “gút” trong giai đoạn cấp tính.
Đậu đỏ:
Còn gọi là xích tiểu đậu, tính bình, vị ngọt chua, có công dụng kiện tỳ chỉ tả, lợi niệu tiêu thũng. SáchBản thảo cương mục viết: “Xích tiểu đậu hành tân dịch, lợi tiểu tiện, tiêu chướng trừ thũng”.Trong thành phần hoá học của đậu đỏ hầu như không có nhân purin, là thực phẩm rất tốt cho bệnh nhân bị bệnh “gút”.
Lê và táo:
Đây là hai loại quả tính mát, vị ngọt, có công dụng thanh nhiệt sinh tân, chỉ khát trừ phiền. Trong thành phần có chứa nhiều nước, sinh tố, muối kali và hầu như không có nhân purin. Là loại quả kiềm tính, dùng rất tốt cho bệnh nhân bị bệnh “gút” cấp tính và mạn tính.
Nho:
Tính bình, vị ngọt, có công dụng bổ khí huyết, cường gân cốt và lợi tiểu tiện. Sách Danh y biệt lục viết: “quả nho trục thuỷ, lợi tiểu tiện”. Sách Bách thảo kính cho rằng nho có tác dụng “trị gân cốt thấp thống, lợi niệu rất tốt”. Đây cũng là loại quả kiềm tính, nhiều nước, giàu sinh tố và hầu như không có nhân purin.
Sữa bò:
Là loại thực phẩm bổ dưỡng rất giàu chất đạm, nhiều nước và chứa rất ít nhân purin. Là thứ nước uống lý tưởng cho bệnh nhân bị bệnh “gút” cả cấp tính và mạn tính.
Đậu tương:
Có thể là đậu tương và các chế phẩm từ đậu tương, là các thực phẩm kiềm tính, có chứa ít nhân purin, giàu chất đạm, nhiều sinh tố và khoáng chất, có khả năng tăng cường bài xuất acid uric qua đường tiết niệu.
Ngoài ra, người có acid uric máu cao cũng nên ưu tiên dùng các thực phẩm như cà rốt, cà chua, măng, mướp, dưa gang, cải trắng, mã thầy, hành tây, mía, chuối, cam, quýt, đào, anh đào, mơ, hạt dẻ... Tăng lượng nước uống để kích thích thải acid uric ra ngoài.

Nên kiêng hoặc hạn chế các thực phẩm có chứa nhiều nhân purin như phủ tạng động vật (gan, thận, não, tuỵ...), thịt lợn, thịt hun khói, thịt dê, bò, cừu, thịt chó, thịt gà, vịt, ngan, ngỗng, chim cút, cá chép, cá chạch, cá thờn bơn, cá hồi, lươn, nghêu, sò, cua, rau chân vịt, rau câu, đậu hà lan, nấm... và không dùng các thức uống và gia vị có tính kích thích như nước trà đặc, cà phê, rượu trắng, hạt tiêu, hồi, quế, ớt... Người bị “gút” nặng, acid uric máu tăng quá cao nên ăn chay theo chu kỳ như ngày ăn táo, ngày ăn dưa chuột, ngày ăn rau xanh để hỗ trợ điều trị bệnh. Nếu ăn táo hoặc dưa chuột, mỗi ngày ăn 1,5 kg chia 3 - 4 bữa; nếu ăn rau xanh, mỗi ngày 1,5 kg chia nhiều bữa dưới các dạng nấu, xào hoặc làm nộm. Ngoài việc ăn kiêng ra, những người bệnh gút cũng nên thường xuyên luyện tập thể thao và để hỗ trợ điều trị bệnh gút được hiệu quả hơn thì người bệnh gút có thể dùng thêm sản phẩm Hoàng Thống Phong để giúp giảm được các cơn đau gút, ngăn chặn các cơn gút cấp tái phát, tăng cường chức năng gan thận và đào thải lượng axit uric dư thừa trong cơ thể. * Tác dụng có thể khác nhau tùy cơ địa của người dùng.

Sưu tầm